Viaduct Den Baog

Bouw viaduct in 1949 naar westen
Dem baog in 1949 naar het westen gefotografeerd

Remunj det haet zien Munsterplein,
en Venlo vink zien Floddergats zoe fein,
maar weej in Belvend hebbe ós ’n Baog,
dae is gemetseld laog veur laog…

De doorgang onder het spoor van Venlo naar Roermond, de ‘toegangspoort’ in de kern van Belfeld, werd in 1865 aangelegd. Hoewel het viaduct nooit een ronde doorgang heeft gekend, wordt het in de volksmond d’m Baog genoemd. De vertaling van boag is gewoonlijk boog of boog als schiettuig (pielembaog). Alleen in Belfeld en Tegelen is daar een derde betekenis aan toegevoegd; een (gemetseld) viaduct onder de spoorweg.

1920
Uitzicht op dem Baog in 1920, rechts vooraan het Hooge huis

De reden daarvoor zal gezocht moeten worden in de onderdoorgangen die ten zuiden, ter hoogte van de Schelkensbeek, en ten noorden, ter hoogte van de Aalsbeek zijn te vinden. Dat zijn pas echte ‘baoge’! Klaarblijkelijk is deze aanduiding op zeker moment ook toegepast op het viaduct in het centrum van Belfeld, waarmee zowel een plaatselijke benaming als dialectvariatie was geboren.

Viaduct vooroorlogs
Dem baog voor de 2e wereldoorlog

In de nacht van 27 november 1944 werd het viaduct door de Duitse bezetter opgeblazen. Pas na de bevrijding konden de puinhopen worden opgeruimd. De plaatselijke bouwvakkers die dit karwei voor hun rekening namen vormden al spoedig het middelpunt van een liedje dat die dagen in Belfeld de ronde deed:

Pietje, Sjaek en Handrie, die zaote in ein koel,
blutse op eine beitel, wat eine saaie boel,
maar kump t’r den ein maedje aan den Baog veurbeej,
zien Pietje, Sjaek en Handrie d’r als ierste beej.

(bron: Sjraar Tosserams)

Het duurde nog even voordat de tweede versie van d’m Baog werd verwezenlijkt. Eerst werd een tijdelijke noodvoorziening getroffen zodat het treinverkeer weer kon worden hervat. In oktober 1947 werd besloten het huidige exemplaar te bouwen, dat tegen het einde van 1949 werd voltooid. De constructie bestaat uit beton met daar omheen gemetseld een éénsteens muur. De doorgang is zeven meter breed.

Uitzicht richting Julianastraat
De Julianastraat vanuit Dem Baog gefotografeerd

Op initiatief van de Dorpsraad werd in 2010 het viaduct aangekleed met een kunstwerk van Sylvia Smets. Haar werk bestaat uit verlichte fotoportretten van jonge en oude Belfeldenaren. Ook kwamen er aan de flanken vier 6,60 meter hoge poorten.

De foto’s zijn inmiddels vervangen door foto’s van mooie plekken in Belfeld, gemaakt door Fotogroep Belfeld .

De verlichting wissselt gedurende het jaar van kleur, tijdens de Vasteloavend krijgt het de carnavalskleuren rood, geel en groen. Ook de kleuren van de Belfeldse vlag (blauw/geel/zwart) ziet men regelmatig terug. En tijdens de Olympische Spelen, het EK of WK kleuren ze oranje.

Venlo Mien Hert